TCP/IP
CLASSFULL
IP ADDRESSING
Ip
aralığı : 1.0.0.0
-126.255.255.254
Subnet
Mask : 255.0.0.0
Ip
aralığı : 128.0.0.0
-191.255.255.254
Subnet
Mask : 255.255.0.0 yada 255.255.255.0 da
kullanılabiliyor.
Ip
aralığı : 192.0.0.0 – 223.255.255.254
Subnet
Mask : 255.255.255.0
Ip
aralığı : 224.0.0.0 –
239.255.255.254
Subnet
Mask : -
Multicast
iletişim için kullanılan IP adresleridir.
240.0.0.0
– 255.255.255.254
Subnet
Mask : -
Future
Use – Gelecekteki kullanımlar yada özel amaçlar için ayrılmıştır.
Ip
adresleri 4 bölümden oluşur. Bu dört bölümün herbirine octet adı verilir.
1.
Octet 2. Octet 3. Octet 4. Octet
192. 168. 1. 15
IP
Adreslerinin başında 0 ilk octette ve sonunda son octette 0 ve 255
kullanılamaz.
0.0.0.0
:
Tüm ağ adreslirini temsil eder.
10.0.0.0 : Yerel ağ adresleri için kullanılır.
Internet ortamında kullanılmaz.
127.0.0.1 : Loopbak IP adresi de denir. Her
makinenin yerel IP olarak belirlenir.
Bilgisayarın üzerinde çalışan servisler için
gerekli olabilir. Localhost
bilgisayarın endisini ifade eder. Localhost
adı 127.0.0.1 IP adresine
eşlenmiştir.
169.254.0.0 : Bu IP adresi aralığı ağ ortamında elle
yada dinamik olarak Ip adresi
belirlenmemiş bilgisayarların kendileri için
belirledikleri IP adresidir. Bu
şekilde ağdaki bilgisayarların hiçbir IP
yapılandırması olmadan birbirleri ile
iletişime geçebilmeleri planlanmıştır.
172.16.0.0 : Yerel ağ adresleri için kullanılır.
Internet ortamında kullanılmaz.
192.168.0.0 : Yerel ağ adresleri için kullanılır.
Internet ortamında kullanılmaz.
Ip
adreslerinin nokta ile ayrılmış her bölümüne octet denir. Her octet 8 bitten
oluşur. Ip adresi 4 octet olduğuna göre 4*8=32 bit eder. Alt ağ maskeleri bu
bitlerin soldan sağa 1 rakamı olması şartı ile bu bitlerin sayılması/hesaplanması
ile bulunur.
11111111.11111111.11111111.11111111 =32 255.255.255.255
11111111.11111111.11111111.00000000 =24 255.255.255.0
11111111.11111111.00000000.00000000 =16 255.255.0.0
11111111.00000000.00000000.00000000 =8 255.0.0.0
Her
octetteki bitler soldan sağa doğru aşağıdaki gibi değerleri alır.
1 1 1 1 1 1 1 1
128 64 32 16 8 4 2 1
1 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 1 1 1 1 1 1
128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1
192.168.1.0/24
ağındaki 192.168.1.20 Ip adresli bilgisayar 192.168.1.187 Ip adresli
bilgisayarla iletişime geçmeden önce kendi Network ID’sini kontrol eder.
Bu
kontrol ilşlemi için
0
ve 0 = 0
0
ve 1 = 0
1
ve 1 = 1
işlemi
uygulanır. Sonuç olarak Ip adresinde ve ağ maskesinde 1 olan bitler aşağıya 1,
Ip adresinde ve ağ maskesinde 1 ve 0 veya 0 ve 1 veya 0 ve 0 olan bitler
aşağıya 0 olarak iner.
Localhost
Host
ID : 192.168.1.0 :11000000. 10101000. 00000001.
00010100
Subnet
Mask : 255.255.255.0 :11111111. 11111111. 11111111.
00000000
:11000000.
10101000. 00000001. 00000000
Network
ID : 192
. 168 . 1 .
0
Ağdaki Host
Host
ID : 192.168.1.187 :11000000. 10101000. 00000001.
10111011
Subnet
Mask : 255.255.255.0 :11111111. 11111111. 11111111.
00000000
:11000000.
10101000. 00000001. 00000000
Networ
ID : 192
. 168 . 1 .
0
Remote Host
Host
ID : 192.168.2.10 :11000000. 10101000. 00000010.
00001010
Subnet
Mask : 255.255.255.0 :11111111. 11111111. 11111111.
00000000
:11000000.
10101000. 00000001. 00000000
Networ
ID : 192
. 168 . 2 .
0
Localhost ağ maskesine bakarak iletişime
geçebileceği Network ID lerini bulur. Localhost için iletişime geçilecek
Network ID’si 192.168.1.0 dır. Ağdaki host 192.168.1.187 Ip adresine sahiptir.
Bu IP adresinin Network ID’sini localhost kendi ağ maskesi ile karşılaştırarak
bulur. Eğer network ID’leri aynı ise iletişime geçmek için ilgili işlemleri
başlatır. Yine Localhost, Remotehost ile iletişime geçmek için Remotehost’un
Network ID’sini hesaplar. Remotehost’un
IP adresini kendi ağ maskesine bakarak bulur. Yani 192.168.2.0. Kendi Network
ID ile Remotehost’un Network ID’si uymadığından iletişime geçmek için ağ
geçidine ilgili network paketlerini gönderir.
Eğer iletişime geçilecek bilgisayarın Network
Id’si aynı ise iletişime geçilir. Farklı ise ilgili iletişimin kurulması yada
ilgili IP adresine ulaşılması için Ağ geçidine ilgili network paketleri
gönderilir. Bir bilgisayar alt ağ maskesine bakarak Network ID’sini bulur. Bu
Network ID’nin iletişime geçilecek bilgisayarın Netwrok ID ‘si ile aynı olması
gerekir.
CIDR
Classless
Interdamin Routing
Classfull
IP adresleme ile ihtiyaçtan fazla IP alınabiliyordu. Bu nedenler CIDR ortaya
çıkmış ve IP adreslerinin ihtiyaca göre dağıtılması sağlanmaya çalışılmıştır.
Alt
ağ maskelerinin alabileceği değerler.
255 -> 255 Ağ
254 -> 128 Ağ
252 -> 64 Ağ
248 -> 32 Ağ
240 -> 16 Ağ
224 -> 8 Ağ
192 -> 4 Ağ
128
-> 2 Ağ
2 şekilde subnetler
ayarlanabilir.
1)
Host sayısına göre Subnet yapılandırması:
Subnet
işlemlerinde temel alınan ayrılacak subnette/ağda bulunacak host sayısıdır.
Genelde
subnet hesaplamalaraı bunun üzerine yapılır.
172.16.0.0/24
Ip bloğu verilmiş. Bu Ip bloğunu her ağda 50 bilgisayar olacak şekilde
bölümleyelim.
50
sayısına ulaşana kadar yada geçene kadar 2 sayısı kendisiyle çarpılır.
2x2x2x2x2x2=64
64
sayısına ulaşmak için 6 tane 2 sayısını kullandık.
2 : Bir tane 2
2x2=4 : İki tane 2
4x2=8 : Üç tane 2
8x2=16 : Dört tane 2
16x2=32 : Beş tane 2
32x2=64 : Altı tane 2
2n-2=
Bilgisayar sayısını verir. Çünkü bölümlediğimiz her ağda 1 IP Network ID
olarak, 1 IP de Broadcast için kullanılacak.
64-2=62
host. Bu sayı bizim için yeterli. 5 tane Ip fazladan kalıyor. Ama yapacak bişey
yok çünkü 2’li sayı sisteminde 50 sayısından büyük ve en yakın olabilecek sayı
64.
Bir
IP adresi 32 bitten oluşuyor. 64 sayısına ulaşmak için kullandığımız 2 ‘lerin
sayısını toplam bit sayısından çıkarıyoruz. Yani 32 sayısından. 32-6=26 bu
değer bizim kullanacağımız soldan sağa doğru olan bitlerin sayısını verir.
Aşağıda
gibi soldan sağa kullanacağımız bitleri yazalım ve alt ağ maskesini bulalım.
1 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 0 0 0 0 0 0
128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1
255 255 255 192
172.16.0.0/26
ağını kullanacağız.
Peki
bu ağı kaça böldük ve bölünen ağların Network ID ‘lerini nasıl bulacağız.
Bize
verilen ilk Blok 172.16.0.0/24 tü Yani soldan sağa 24 adet bit kullandık. Ağ
maskemiz 255.255.255.0 dı.
Şimdi
elimizde 172.16.0.0/26 bloğu var. Yani soldan sağa 26 adet bit kullandık. Ağ
maskemiz 255.255.255.192 oldu. Ağdaki tüm hostlara bu ağ maskesini yazacağız.
Bu
durumda 26-24 =2 bit daha ağı bölümlemek için kullandık. 2’li sayı sisteminde
hesaplamaları 0 ve 1 sayıları ile yapıyoruz. Eğer 2 bit kullanırsak ve her bit
sadece 0 yada 1 değerini alabiliyorsa, bu durumda elimizde 4 farklı olasılık
olur.
128 64
0. Ağ 11111111.11111111.11111111.
0
0 000000 = 172.16.0.0/26
1. Ağ 11111111.11111111.11111111.
0
1 000000 = 172.16.0.64/26
2. Ağ 11111111.11111111.11111111.
1
0 000000 = 172.16.0.128/26
3. Ağ 11111111.11111111.11111111.
1
1 000000 = 172.16.0.192/26
|
0. Ağ
|
1. Ağ
|
2. Ağ
|
3. Ağ
|
Network
ID
|
172.16.0.0/26
|
172.16.0.64/26
|
172.16.0.128/26
|
172.16.0.192/26
|
Hostlara
verilecek Ip’ler
|
172.16.0.1
– 172.16.0.62
|
172.16.0.65
– 172.16.0.126
|
172.16.0.129
– 172.16.0.190
|
172.16.0.193
– 172.16.0.254
|
Broadcast
|
172.16.0.63
|
172.16.0.127
|
172.16.0.191
|
172.16.0.255
|
2.
Ağ sayısına göre subnet bölümlemesi:
Elimizdeki
100.0.0.0/16 IP bloğunu 8 subnete bölmemiz isteniyor.
8
sayısına ulaşana yada geçene kadar 2 sayısını kendisiyle çarpıyoruz.
2n=Ağ
sayısı 2x2x2=8 n=8
8
sayısına ulaşmak için 3 defa 2 sayısını kendisiyle çarptık. 8 ağ elde edebilmel
için 3 bit daha kullanmamız gerekiyor. Bize verilen blokta 16 bit ayrılmış. 16
bite dokunamıyoruz. O halde 8 ağ için 3 bit kullanmak gerekiyorsa
100.0.0.0/16 yani Subnet Mask 255.255.0.0
16+3=19
100.0.0.0/19
yani yeni Subnet Mask 255.255.224.0 oluyor.
Aşağıda
gibi soldan sağa kullanacağımız bitleri yazalım ve alt ağ maskesini bulalım.
1 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 1 0 0 0 0 0. 0 0 0 0 0 0 0 0
128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1
255 255 224 0
Şimdi
Network ID’leri hesaplayalıp. 3 bitin olasılıklarını yazıp hesaplıyoruz.
128 64 32
0. Ağ 11111111.
11111111. 0 0 0
00000.00000000 = 100.0.0.0 /19
1. Ağ 11111111.
11111111. 0 0 1
00000.00000000 = 100.0.32.0 /19
2. Ağ 11111111.
11111111. 0 1 0
00000.00000000 = 100.0.64.0 /19
3. Ağ 11111111.
11111111. 0 1 1
00000.00000000 = 100.0.96.0 /19
4. Ağ 11111111.
11111111. 1 0 0
00000.00000000 = 100.0.128.0 /19
5. Ağ 11111111.
11111111. 1 0 1
00000.00000000 = 100.0.160.0 /19
6. Ağ 11111111.
11111111. 1 1 0
00000.00000000 = 100.0.192.0 /19
7. Ağ 11111111.
11111111. 1 1 1
00000.00000000 = 100.0.224.0 /19
Subnetteki
Netwok ID ‘leri bulalım. Ağdaki ilk IP o ağın Network ID’sidir. Verilebilecek
son IP ise o ağın broadcast adresidir.
Network ID ile broad cast arasında kalan Ip adresleri hostlara verilir.
Network ID IP
Aralığı Broadcast
0.
Ağ 100.0.0.0/19 100.0.0.1-100.0.31.254 100.0.31.255
1.
Ağ 100.0.32.0/19 100.0.32.1-100.0.63.254 100.0.63.255
2.
Ağ 100.0.64.0/19 100.0.64.1-100.0.95.254 100.0.95.255
3.
Ağ 100.0.96.0/19 100.0.96.1-100.0.127.254 100.0.127.255
4.
Ağ 100.0.128.0/19 100.0.128.1-100.0.159.254 100.0.159.255
5.
Ağ 100.0.160.0/19 100.0.160.1-100.0.191.254 100.0.191.255
6.
Ağ 100.0.192.0/19 100.0.192.1-100.0.223.254 100.0.223.255
7.
Ağ 100.0.224.0/19 100.0.224.1-100.0.255.254 100.0.255.255
VLSM
Variable
Lengt Subnet Mask
(Super
Subneting)
Bu yapıda ağ bölümlemesi ağ
maskelerindeki bitlerin kullanılması ile yapılır. Yani 10.0.0.0/8 ağını 6 alt
ağa bölmek isteniyorsa 6 rakamına ulaşana kadar yada geçene kadar 2 sayısı 2
ile çarpılır. 2 sayısı kaç kere kendisi ile çarpıldıysa, o kadar bit kullanılır.
2 Bir 2
2x2=4
İki 2
4x2=8 Üç 2.
2x2X2=8
‘da denilebilir.
2n
= 8
n=8
Network
8
sayısına ulaşmak için 2 sayısının 3 defa
kendisi ile çarpılması gerekti.
Yani
ağı 6 ‘ya değil 8’e bölmek zorunda kalıyoruz.
Bu
durumda 8+3=11 bit ağ maskesinde kullanılacak anlamına geliyor.
10.0.0.0/8
Subnet açılımı : 255.0.0.0
11111111.00000000. 00000000. 00000000.
İlk
8 bite dokunamıyoruz. O halde kullanacağımız 3 biti de eklersek yeni subnet
değeri aşağıdaki gibi olacaktır..
10.0.0.0/11 Subnet açılımı : 255.224.0.0
11111111.11100000.0000000.00000000
1 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 1 0 0 0 0 0. 0 0 0 0 0 0 0 0. 0 0 0 0 0 0 0 0
128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1
255 224 0 0
Yani
ağdaki bölümlenen ağlardaki her makinaya verilecek ağ maskesini bulmuş olduk.
Şimdi
de;
10.0.0.0/11
ağıdaki Network ID’lerini bulmak için kullanılan 3 bitin olasıkları hesaplanır.
10.0.0.0/11 Subnet açılımı : 255. 224 .0 .0
11111111.11100000.0000000.00000000
128 64 32
0. Ağ 11111111.
0
0 0 00000.00000000.0000000 =
10.0.0.0 /11
1. Ağ 11111111.
0
0 1 00000.00000000.0000000 =
10.32.0.0 /11
2. Ağ 11111111.
0
1 0 00000.00000000.0000000 =
10.64.0.0 /11
3. Ağ 11111111.
0
1 1 00000.00000000.0000000 =
10.96.0.0 /11
4. Ağ 11111111.
1
0 0 00000.00000000.0000000 =
10.128.0.0 /11
5. Ağ 11111111.
1
0 1 00000.00000000.0000000 =
10.160.0.0 /11
6. Ağ 11111111.
1
1 0 00000.00000000.0000000 =
10.192.0.0 /11
7. Ağ 11111111.
1
1 1 00000.00000000.0000000 =
10.224.0.0 /11
Yukarıda görüleceği gibi 10.0.0.0/8
ağını 10.0.0.0./11 olarak sekiz alt ağa bölmüş olduk. Bu ağların Network ID’lerinide
kullandığımız 3 bitin olasılıklarıyla (1 olan bitlere denk gelen sayıyı yada
sayıları hesaplayarak) buluk.
Network ID IP Aralığı Broadcast
0.
Ağ 10.0.0.0/11 10.0.0.1 – 10.31.255.254 10.31.255.255
1.
Ağ 10.32.0.0/11 10.32.0.1 – 10.63.255.254 10.63.255.255
2.
Ağ 10.64.0.0/11 10.64.0.1 – 10.95.255.254 10.95.255.255
3.
Ağ 10.96.0.0/11 10.96.0.1 – 10.127.255.254 10.127.255.255
4.
Ağ 10.128.0.0/11 10.128.0.1 – 10.159.255.254 10.159.255.255
5.
Ağ 10.160.0.0/11 10.160.0.1 – 10.191.255.254 10.191.255.255
6.
Ağ 10.192.0.0/11 10.192.0.1 – 10.223.255.254 10.223.255.255
7.
Ağ 10.224.0.0/11 10.224.0.1 – 10.255.255.254 10.255.255.255
4.
Ağı 4 subnete bölelim.
Yani
10.128.0.0/11
4
sayısına ulaşmak için 2 sayısı kendisiyle 4 sayısına ulaşana yada geçene kadar
kendisiyle çarpılır.
2
=2 : Bir tane 2
2x2=4 : İki tane 2
Bu
durumda 2 bit daha kullanmam gerekiyor. İlk 11 bite yine dokunamıyoruz. Yeni
subnetleri oluşturmak için ihtiyacım olan bit sayısını bana verilen IP bloğuna
ekliyorum. Bu şekilde Subnet mask adressini buluyorum. 11+2=13.
4
sayısına ulaşmak için 2 sayısının 2 defa
kendisi ile çarpılması gerekti.
Bu
durumda 11+2=13 bit ağ maskesinde kullanılacak anlamına geliyor.
10.128.0.0/11
Subnet açılımı : 255.224.0.0
11111111.11100000. 00000000. 00000000.
İlk
11 bite dokunamıyoruz. O halde kullanacağımız 2 biti de eklersek yeni subnet
değeri aşağıdaki gibi olacaktır..
10.128.0.0/13 Subnet açılımı :
255.248.0.0
11111111.11111000.0000000.00000000
1 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 1 1 1 0 0 0. 0 0 0 0 0 0 0 0. 0 0 0 0 0 0 0 0
128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1 128 64 32 16 8 4 2 1
255 248 0 0
Yani
ağdaki bölümlenen ağlardaki her makinaya verilecek ağ maskesini bulmuş olduk.
10.128.0.0/13
ağıdaki Network ID’lerini bulmak için kullanılan 2 bitin olasıkları hesaplanır.
Burada önemli olan nokta elimizde 2. octette 128 rakamının olmasıdır. 2.
octetteki 1 olan bitlerin değeri 128. Ve bize verilen IP aralığı 10.128.0.0/11
aralığı. Yani ilk 11 bite dokunamıyoruz. Ağı bölmek için gerekli 2 bitin
değerlerini/kombinasyonlarını 2. octette önceden kalan 128 değerinin üstüne
ekleme yaparak devam ediyoruz.
10.128.0.0/13 Subnet açılımı :
255. 248 .0 .0
11111111.11111000.0000000.00000000
128 64 32 16 8
0. Ağ 11111111.
1
0 0 0 0
000.00000000.0000000 = 10.128.0.0
/13
1. Ağ 11111111.
1
0 0 0 1
000.00000000.0000000 = 10.136.0.0 /13
2. Ağ 11111111.
1
0 0
1 0 000.00000000.0000000 =
10.144.0.0 /13
3. Ağ 11111111.
1
0 0
1 1 000.00000000.0000000 =
10.152.0.0 /13
Yukarıda görüleceği üzere ilk 11 bite
dokunamıyoruz. Bize verilen IP aralığı 10.128.0.0/11. Bu ip aralığı 10.128.0.1
ile 10.159.255.254 dür. Biz bu ip aralığını 4 subnette bölüyoruz.
İlk
11 bit bizi sınırlandırıyor. Bu şekilde yukarıdaki 10.128.0.0 ile
10.159.255.255 aralığında bölme işlemi yapabiliyoruz. 2 bitin olasılıkları
bizim ağ adreslerimizi belirliyor. Zaten elimizde 128 sayısı var. İşte bu
sayının üzerine diğer bitlerin olasılıklarına göre değerlerini ekliyoruz.
Network
ID’leri bulalım.
Network ID IP Aralığı Broadcast
0.
Ağ 10.128.0.0/13 10.128.0.1 – 10.135.255.254 10.135.255.255
1.
Ağ 10.136.0.0/13 10.136.0.1 – 10.143.255.254 10.143.255.255
2.
Ağ 10.144.0.0/13 10.144.0.1 – 10.151.255.254 10.151.255.255
3.
Ağ 10.152.0.0/11 10.152.0.1 – 10.159.255.254 10.159.255.255